Anlaşmalı Boşanma Protokolü Ve Dilekçesi

Evlilik birliğine son vermek isteyen eşler, boşanma işleminin mali sonuçları ve çocuğun durumuna ilişkin bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlayarak ve bu boşanma dilekçesini hakimin onayına sunup, anlaşmalı boşanma için ilk adımı atmış olurlar. Anlaşmalı boşanma protokolü, eşlerin kendi özgür iradelerini kullanarak kendi evlilik birliklerine son vermek için başvurabilecekleri boşanma sebeplerden biridir. Eşlerin anlaşmalı olarak boşanabilmeleri için düzenlemiş oldukları anlaşmalı boşanma protokolünün hakim denetiminden geçip şartlarına uygun olduğunun teyit edilmesi gerekmektedir. Hakim tarafından teyit edilen ilgili anlaşmalı boşanma protokolü sonrası ise boşanma davası açılabilecektir.

Anlaşmalı boşanma sebebine dayanarak boşanma TMK’nın 166. Maddesinin 3. Fıkrasında evlilik birliğinin sarsılması başlığı altında düzenlenmiştir. Bu kanun hükmüne göre eşler, anlaşmalı boşanma protokolü sayesinde önceden kararlaştırdıkları şartlar altında, hızlı ve barışçıl bir şekilde boşanmayı amaçlamaktadır. Hakimin eşlerin ortaya koydukları, dilekçe ve protokolü uygun bulması durumunda boşanma kararı gerçekleştirilir. Eşler anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde zorunlu olan mali ve çocukları ilişkin konularda anlaşmaya varmak zorundadır. Ayrıca talep ederlerse, ihtiyari konulara ilişkin hükümlere de protokolde ye verebilirler. Taraflar istekleri doğrultusunda, mal rejiminin tasfiyesine, malların birbirlerine veya üçüncü kişiye devredilmesi gibi konulara ya da sınırlı ayni hakka ilişkin karar alabilmeleri mümkündür.

Eşlerin hızlı bir şekilde evlilik birliğini sona erdirmelerini sağlayan anlaşmalı boşanmada hakim, eşlerin kusurlu olup olmamalarına ilişkin değerlendirme yapmaz. Onu asıl ilgilendiren, anlaşmalı boşanma şartlarının yerine getirilip getirilmediği ve anlaşmalı boşanma protokolünde mali husus ve çocukların durumuna ilişkin konularda ortak irade beyanının bulunup bulunmadığıdır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü İndirmek İçin Tıklayın.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?

Eşlerce hazırlanmış anlaşmalı boşanma protokolüne dayanarak hakimin bu talebi yerine getirebilmesi için, kanunda öngörülen şartların bir arada bulunması gerekmektedir. Anlaşmalı boşanmanın koşulları ise şunlardır:

• Evlilik birliğinin en az bir yıl sürmüş olması,
• Eşlerin mahkemeye birlikte başvurması veya diğer eşin boşanma talebini kabul etmesi,
• Hakimin eşleri dinlemesi,
• Eşlerin iradelerinin birbirine uygun olması,
• Hakimin boşanmanın mali sonuç ve çocuğun durumuna ilişkin protokolü uygun bulması.

Hakimin anlaşmalı boşanmaya ilişkin karar verilebilmesi için yukarıda sayılan beş koşulun birlikte gerçekleşmesi şarttır.

Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması

Anlaşmalı boşanma protokolünü hazırlayan eşlerin dikkat etmeleri gereken ilk husus, evliliklerinin en az bir yıl sürmüş olmasıdır. Kanunda öngörülen 1 yıllık süre içerisinde eşlerin bir arada yaşamaları şartı aranmaz. Anlaşmalı boşanmayı talep eden eşlerin evlilikleri 1 yıldan az ise, hakimin dava şartları gerçekleşmemiş olması sebebiyle reddetmesi gerekmektedir. Ancak bir yıllık süre dava derdestken tamamlanırsa, ret kararı yerine yargılamaya devam olunur.

Eşlerin Birlikte Başvurması veya Diğer Eşin Boşanma Davasını Kabul Etmesi

Boşanma düşüncesindeki eşler, bu işleme yönelik ortak iradi beyanlarını aynı boşanma dilekçesi altında belirtip imzalayarak mahkemeye sunabilirler. Bu işlemi kendileri gerçekleştirmek yerine, Boşanma Avukatı aracılığıyla da yerine getirebilirler. Bunun dışında anlaşmalı boşanma, bir eşin açtığı davada diğer eşin davayı kabul etmesiyle de gerçekleşebilir. Eşlerden biri davayı kabule yönelik iradi açıklamasını, yargılama devam ederken her aşamada ileri sürebilir.

Hakimin Eşleri Dinlemesi

Eşlerin dinlemesi şartı anlaşmalı boşanma için büyük önem taşımaktadır. Eşlerin anlaşmalı olarak boşanmaya yönelik beyanlarının açık ve anlaşılır olması şarttır. Hakim, eşlerin boşanma sebeplerini ve taleplerini tek bir celsede veya birden fazla celsede dinleyebilir. Eşlerin dinlenmesi işlemi, önce ayrı daha sonra birlikte gerçekleştirilir. Eşlere tanınan dinlenme hakkında temsilci kullanılamaz, eşlerin bizzat dinlenmeleri TMK gereğince şarttır.

Eşlerin İradelerinin Birbirine Uygun Olması

Eşleri dinleyen hakimin, anlaşmalı boşanma sebebi ve taleplerinin birbirine uygunluğunu denetlemesi gerekmektedir. Ayrıca eşlerin irade beyanlarının hangi koşullar altında gerçekleştiğinin, daha doğrusu eşlerin boşanma taleplerinde irade sakatlanmasına yol açan unsurların araştırılması gerekmektedir. Eğer eşlerden birinin anlaşmalı boşanmaya yönelik iradesinin korkutma veya tehdit altında gerçekleştirdiği açıksa, hakimin boşanmaya talebini reddetmesi gerekir.

Eşlerden birinin akıl hastası olması halinde, akıl hastası eşin irade beyanı esas alınamayacağı için, onun bu yöndeki açıklamasına dayanılarak anlaşmalı boşanma kararı verilmesi mümkün değildir. Bu konuda diğer eşin özel boşanma sebeplerinden biri olan akıl hastalığı boşanma sebebiyle mahkemeye başvurması gerekir.

Boşanmanın Mali Sonuç ve Çocuğun Durumuna İlişkin Düzenlemenin Uygun Bulunması

Anlaşmalı boşanmana talebiyle mahkemeye başvurmadan eşlerin, mali konular ve çocukların durumuna ilişkin düzenlemeleri anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde hazırlayıp mahkemeye sunmaları gerekmektedir. Eşlerin anlaşmalı boşanma dava dilekçelerinde iştirak nafakası, velayet, nafaka, maddi ve manevi tazminat gibi hususlarda anlaşmaları elzemdir. Anlaşmalı boşanmanın davasının amacı eşlerin davasının gereksiz uzaması, çocukların psikolojisinin korunması ve eşler arası kavgaların önlenmesi olduğundan, eşlerin mali ve çocuğun durumuna ilişkin konuları önceden planlamaları gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma protokolü okuyan hakim gerekli gördüğü hallerde, tarafların ve çocukların çıkarlarına ilişkin değişiklikler yapma hakkına sahiptir. Hakimin eşlerin taleplerinden bağımsız, özelikle çocuğun velayeti ve velayeti alamayan diğer eşin çocukla iletişimini etkileyen kritik hususlarda, onların üst menfaatlerini koruması şarttır. Ayrıca hakimin tarafların irade beyanlarının uyuşup uyuşmadığını veya varsa irade sakatlıklarının incelemesini yerine getirmelidir. Hakimin tarafların veya çocuklarına menfaatlerine yönelik yapmış olduğu değişikliklerin geçerli olabilmesi için, eşlerin protokole aykırı bu değişiklikleri kabul etmesi şarttır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Dilekçesi Örneği İndir 2021

Eşler dava konusu sebep ve taleplerini, hazırladıkları yazılı bir anlaşmalı boşanma protokolü şeklinde veya zapta geçirilecek sözlü bir beyan olarak ileri sürebilirler. Eşlerin beyanlarını yazılı olarak ileri sürmeleri, boşanmaya ilişkin önemli hususları daha önce detaylı olarak düşünmeleri ve acele karar alarak hata yapmalarının önüne geçecektir. Ayrıca mahkemenin gerçekleştireceği inceleme ve tahkikat aşamalarından önce sunulan anlaşmalı boşanma protokolü, hakimin gerçekleştireceği usul işlemlerini kolaylaştıracaktır. Bu sebeple tarafların önceden anlaşmalı boşanmaya ilişkin yazılı bir protokol hazırlamaları kendi menfaatlerine olacaktır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği İndirmek İçin Tıklayın.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün İçeriği Nedir?

Anlaşmalı olarak boşanma kararı alan eşlerin, boşanma ve boşanmanın sonuçlarına ilişkin hazırlayacakları anlaşmalı boşanma protokolünde değinmeleri gereken hususlar şunlardır:

• Boşanmayı İçeren Mali Konular,
• Maddi ve Manevi Tazminat,
• Yoksulluk Nafakası,
• Çocukların Velayeti,
• İştirak Nafakası,
• Diğer Eşin Çocukla İlişkisi,
• İhtiyari konular.

Mali Hususlar

Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alması gerekenlerden ilk husus mali konulardır. Eşler birbirlerinden talep edebilecekleri maddi veya manevi tazminat ya da yoksulluk veya iştirak nafakası taleplerini, protokolde açıkça belirtmelidir. Ayrıca eşler, tazminat haklarını saklı tutuklarına ilişkin anlaşmalı boşanma protokolüne madde koyabilirler. Bu durumda, eşlerin boşanma nedenleri çekişmeli sayılacağından, anlaşmalı boşanma hükümlerine göre hakimin karar vermesi mümkün değildir. Mali konularda anlaşma ve bu hususa yönelik tazminat haklarının saklı tutulmaması anlaşmalı boşanma protokolü için şarttır. Yargıtay ise bir kararında, maddi ve manevi tazminat haklarının saklı tutularak anlaşmalı olarak eşlerin boşanabileceği görüşündedir.

Anlaşmalı boşanmanın taşıdığı amaç gereğince eşler, yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat gibi haklara ilişkin unsurları anlaşmalı boşanma protokolünde kararlaştırmak zorundadırlar. Mahkemenin vermiş olduğu boşanma kararından sonra eşler, söz konusu tazminat ve nafakaya ilişkin TMK Madde 178’i ileri süremezler. Ancak eşlerin anlaşmalı boşanma protokolünde bu haklara ilişkin ihmalinin varlığı veya hakimin hatası bulunması durumunda, boşanma kararı sonrasında 1 yıl içerisinde bu talepler tekrar gündeme getirilebilir. Yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminata ilişkin istisnai haller, aşağıda detaylı olarak verilecektir.

Maddi ve Manevi Tazminat

Anlaşmalı boşanma protokolünün zorunlu mali unsurlarından biri maddi ve manevi tazminattır. Tarafların söz konusu tazminatlara ilişkin talepte bulunmaları durumunda, maddi ve manevi tazminatın miktarı, ödeme şekli ve ödeme türünün anlaşmalı boşanma protokolünün içerisinde yer alması şarttır. Boşanma davasında hakim tarafların belirlediği ve istenen maddi ve manevi tazminat miktarı talebine bağlıdır.

Eşlerin anlaşmalı boşanma protokolünde karşılıklı tazminat talebinde bulunmayacaklarını yani feragat beyan etmeleri durumunda, mahkemenin vermiş olduğu boşanma hükmünden sonra bir yıllık içerisinde tarafların tazminat talep etmeleri imkansızdır. Yargıtay’a göre maddi ve manevi tazminat talebinin tarafların ihmali dahilinde veya mahkemenin hatası sebebiyle göz ardı edilmesi durumunda, maddi ve manevi tazminat TMK Madde 178 uyarınca mahkemenin kesin kararı sonrası 1 yıl içerisinde talep edilebilecektir.

Yargıtay bir kararında maddi ve manevi tazminat hakkının saklı tutularak anlaşmalı boşanmanın gerçekleştirilmesinin mümkün olduğunu savunurken, diğer bir kararında ise mümkün olmadığı yönünde kararını belirtmiştir.

Yoksulluk Nafakası

Anlaşmalı boşanma davası açma konusunda, zorunlu mali unsurlarından biri de yoksulluk nafakasıdır. Ve talep olmadan hakim re’sen yoksulluk nafakasına hükmedemez. Eşlerin anlaşmalı boşanma protokolünde yoksulluk nafakasına ilişkin iradelerini açıkça belirtmeleri şarttır. TMK Madde 175 uyarınca boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan eşin kusurunun diğerinden ağır olmaması koşuluyla, diğer eşten süresiz nafaka isteyebileceği belirtilmiştir. Kanun maddesinde nafaka talebinde bulunabilecek eşin diğer eşten daha az kusurlu olması aranmıştır. Ancak anlaşmalı boşanma davasında kusur önem taşmaz. Eşler anlaşmalı boşanma protokollerinde boşanmanın sonuçlarına ilişkin anlaşmaya vardıklarından, mahkeme kusura ilişkin araştırma yapmaz ve bu durumu göz önünde bulundurmaz.

TMK Madde 178’de boşanma hükmünün kesinleşmesinden bir yıl sonra, yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat haklarının zamanaşımına uğrayacağı belirtilmiştir. Bu hüküm sayesinde boşanma davasında ileri sürülmeyen yoksulluk nafakası hakkının, boşanma davasından sonra 1 yıl içerisinde ileri sürülebilmesi mümkündür. Ancak Yargıtay, anlaşmalı boşanma davası dilekçesinde yoksulluk nafakası hakkının talep edilmemesi durumunda, bu hakkın bir daha istenemeyeceğini belirtmiştir.

Çocukların Durumu

Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alması gereken bir diğer husus ise, varsa eşlerin çocuklarının velayetinin kimde kalacağı ve velayet kendisine bırakılmayan eşin çocukla olan ilişkilerinin nasıl kurulacağı konusudur. Ayrıca çocuğun masraflarına yönelik iştirak nafakası ve miktarı da protokolle belirlenmesi gereken husustur.

Çocuğun velayetinin eşler tarafından protokolde ortak velayet olarak belirlenmesi, çocuğun yararının bulunduğu durumlarda mümkün olup, hakimin bu durumda birlikte velayete yönelik karar vermesi gerekir. Ancak velayete ilişkin nihai karar hakimin takdirine göre belirleneceğinden, çocuğun yüksek yararını gözeten hakimin kararı da ortak veya tek velayet şeklinde olacaktır.

Eşlerin anlaşmalı boşanma protokolünde çocuğun velayeti konusunda ortak bir karara varmadıkları hallerde, mahkemenin velayete ilişkin eşlerin beyanlarına başvurması ve buna göre karar vermesi gerektiği Yargıtay tarafından kabul edilmektedir. Ancak eşlerin velayete ilişkin mutabakata varmamaları durumunda, anlaşmalı boşanma davasının çekişmeli boşanma davası olarak sürdürülmesi gerektiği belirtilmiştir.

İştirak Nafakası

Eşler anlaşmalı boşanma protokolünde iştirak nafakasına yer vermemiş olsalar bile, hakim talebe bağlı olmaksızın iştirak nafakası hükmedebilir. Hakimin takdir yetkisini düzenleyen TMK Madde 182/3’te, velayeti alamayan eşin kendi maddi gücüne oranla çocuğun bakım ve eğitim giderlerine katılmak zorunda olduğu hükmedilmiştir.  Ayrıca iştirak nafakasının boşanma davasıyla birlikte veya sonrasında da talep edilebilmesi mümkündür. Velayeti elde edemeyen eşin ödemek zorunda olduğu iştirak nafakası, mahkeme kararının kesinleşmesinden çocuk erginliğe ulaşacağı tarihe veya çocuk ergin olsa bile eğitim hayatı sona erinceye kadar devam eder.

İhtiyari İçerik

Eşler anlaşmalı boşanma protokolünde bulunması gereken zorunlu hususlar dışında dilerlerse boşanmanın diğer yan sonuçları üzerine de anlaşma sağlayabilirler. Anlaşmalı boşanma protokolünde mal rejiminin tasfiyesi gibi ihtiyari içeriklere yer verebilmeleri mümkündür. Eşlerin, mal rejimi veya taşınmazlara ilişkin ihtilafa düşmeleri halinde, bu durum hakimin anlaşmalı boşanma kararı vermesine engel olmayacaktır. Tarafların ihtiyari içeriklerden boşanmada mal paylaşımında ilişkin anlaşmaları ve bu konuları protokole eklemeye karar verdikleri durumda, sahip oldukları taşınır veya taşınmaz malları tek tek ve malların nitelikleri belirten bir liste oluşturmaları gerekmektedir.

Eşlerin mal rejimi tasfiyesine veya alacaklara yönelik, talepte bulunmama veya feragat tasarrufu gerçekleştirmeleri mümkündür. Anlaşmalı boşanma protokolünden feragat hükümlerinin yer aldığı durumlarda, mal rejimlerine ilişkin tasfiyenin gerçekleştiği kabul edilir ve eşlerin sonradan talepte bulunmaları mümkün değildir.

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı ve Tapu Devri

Taraflar taşınmazın mülkiyetinin diğer eşe devredilmesi ya da sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin hükümlere, anlaşmalı boşanma protokolünde yer verebilirler. Mahkemenin tarafların talebi doğrultusunda verdiği anlaşmalı boşanma kararıyla birlikte taşınmaz, lehine ayni hak kurulan eş için tescilsiz olarak geçer. Ayni hakkı kazanan eş, bu kazanımını doğrudan tescil ettirme hakkına sahiptir. Ayrıca mahkemenin vermiş olduğu anlaşmalı boşanma kararı ilam niteliği taşıdığından, mahkeme tarafından bu ilam Tapu Sicil Dairesine bildirilir. İİK Madde 28’e göre Tapu Dairesine gerçekleştirilen bu tebliğ neticesinde, tescil işlemine yönelik şerh tapu müdürlüğünce gerçekleştirilir.

Anlaşmalı boşanma protokolünde tarafların üçüncü kişi lehine kazandırma yapmaları ayrıca mümkündür. Anlaşma protokolünde sık karşılaşılan bu durum, genellikle eşlerin çocukları lehine şekillenmektedir. Eşler anlaşmalı boşanma protokolünde kendilerine veya birine ait taşınmazın mülkiyetinin üçüncü kişiye devredileceğini veya taşınmaza ilişkin ayni hakkın üçüncü kişi yararına kurulacağını belirleyebilirler.

Ayni hakkı devretmekle yükümlü olan eşin, bu borcunu yerine getirmemesi durumunda, diğer alacaklı eşin TMK Madde 716 uyarınca tescile zorlama davası yolunu seçmesi gerekmektedir. Ayrıca anlaşmalı boşanmada taşınmazı devretmekle yükümlü eşin tescile zorlama davasından önce davaya konu taşınmazı bir başkasına devretmesi mümkündür. Bu durumda alacaklı olan eş, dava konusu taşınmazın diğer eşin üzerinde bulunmaması sebebiyle tescile zorlama davası açma ihtimali ortadan kalkacaktır. Hal böyle olunca alacaklı eşin, diğer eşe karşı sözleşmeye aykırı davranmaktan dolayı tazminat davası açma yolunu izlemesi gerekir.

Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Aldatıldığını Öğrenmek

Anlaşmalı boşanma protokolünde maddi ve manevi tazminat talep etmeyen eş, mahkemenin verdiği boşanma kararından sonra sadakat yükümlülüğüne aykırılığa dayanarak manevi tazminat talep edemez. Çünkü mahkeme anlaşmalı boşanma talebine bağlı kalarak boşanma kararını hükmetmiştir. Ancak bu durumun istisnası aldatılan eşin aldatıldığını, anlaşmalı boşanma gerçekleştikten sonra öğrenmesi durumudur.

Evlilik birliği devam ederken aldatılan eşin, anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesinden ve TMK Madde 178’de öngörülen 1 yıllık zamanaşımından sonra bu durumu öğrenmesi halinde, aldatamaya dayanarak zedelenen kişilik haklarına ilişkin manevi tazminat talep edebilecektir. Aldatılan eşin manevi tazminat hakkının zamanaşımı TBK Madde 72 kapsamında değerlendirilmelidir. Bu durumda aldatılan eşin aldatıldığını anlaşmalı boşanma kararın ve TMK Madde 178’deki 1 yıllık zamanaşımından sonra öğrenmesi durumunda, manevi tazminatı TMK Madde 72 uyarınca 2 ve 10 yıllık zamanaşımı sürelerine uyarak talep edebilecektir.

Anlaşmalı Boşanmada Yetkili Mahkeme

Evlilik birliğinin temelinden sarsıldığından bahisle anlaşmalı olarak boşanma kararı alan eşlerin Aile Mahkemesine başvurmaları gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma çekişmesiz yargının görev alanına girer. Görevli mahkeme olan Aile Mahkemesinin dava açılacağı il veya ilçelerde bulunmaması durumunda, görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir (HMK Madde 2). Yetkili mahkeme TMK Madde 168 uyarınca, eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin son altı aydır birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Ancak doktrindeki bazı görüşlere göre, taraflar nasıl boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda anlaşıyorlarsa yetkili mahkeme konusunda anlaşabilecekleri yönündedir. Bu sebeple anlaşmalı boşanma protokolünde yetkili mahkeme taraflarca kararlaştırmışsa, yetkili mahkemenin tayininde TMK Madde 168 yerine eşlerin yetkili gördüğü mahkemenin yetkili kılınması bazı yazarlar tarafından savunulmuştur.

İlk derece mahkemesinin anlaşmalı boşanma davasına ilişkin vermiş olduğu karara karşı Bölge Adliye Mahkemesi veya İstinaf yargı yolu açıktır. HMK Madde 387’ye göre çekişmesiz yargı işlerinde ilgililer, kararın öğrenilmesinden itibaren iki hafta içerisinde istinaf yargı yoluna başvurabilirler.

Sık Sorulan Sorular

Anlaşmalı boşanma protokolü en az bir yıl süre ile evli kalmış eşlerin anlaşmalı boşanma amacıyla aile mahkemesine sundukları yazılı bir sözleşmeden oluşmaktadır. Bu hususta sık sorulan sorular ise şu şekildedir;

İlginizi çekebilecek diğer makalelerimiz.

• Yaş Tashihi davası ne demek?
• Boşanma Davası açma
• Gaiplik kararı ve Ölüm karinesi