Vasiyetnamenin geri alınması, vasiyetçi ölünceye kadar her an mümkün olabilmektedir. Geri alma birçok çeşitte yapılabilir. Bunlar; Ölüme bağlı tasarrufla vasiyetnamenin geri alınması, vasiyetnamenin yok edilmesi ve vasiyet konusu şeyin sağlar arası tasarruf konusu oluşturması şeklindedir.
Vasiyetnamenin Sonradan Yapılan Bir Ölüme Bağlı Tasarrufla Geri Alınması
Bu konuda iki durumu birbirinden çok net ayırmamız gerekmektedir. İlk durumda, vasiyetnameyi düzenleyen kişi sonraki düzenleyeceği bir vasiyetnamede veya miras sözleşmesinde, bu vasiyetnameye ilişkin olarak geri aldığını açık bir şekilde belirtirse Artık vasiyetname yürürlükten kalkmış olacaktır. Ancak ilkinin geçersiz kılınması için, yapılan bu vasiyetnamenin şekil şartlarına uyması gerekmektedir. Aksi durumda ilk vasiyetnamenin geçerliliği devam edecektir. İlk vasiyetnamenin MK m.542/2 uyarınca kısmi olarakta geri alınması mümkündür. Ancak kısmi olarak geri alınan vasiyetnamenin kalan kısımları tek başlarına bir anlam ifade etmiyorsa, vasiyetnamenin tamamının geri alınmış kabul edilmesi gerekmektedir. Ölüme bağlı bir tasarrufla vasiyetnamenin geri alınması mümkündür.
Burada karşılaşacağımız sorun ilk vasiyetnamenin geçerlilik kazanıp kazanmadığı ile ilgilidir. Geri almanın da yine bir ölüme bağlı tasarrufla geri alınması mümkündür. Bu halde, ilk vasiyetnamenin geçerlik kazanıp kazanamayacağı meselesi ile karşılaşırız. Çünkü, geri almanın geri alınması hâlinde, a priori ilk vasiyetnamenin yürürlüğe girdiği kabul edilemez. Geri almayı geri alan vasiyetnamenin yorumlanması ile bu sonuca varmak gerekir. Kuşku hâlinde, ilk vasiyetnamenin yürürlüğe gireceği değil, mirasbırakanın, kanuni intikal kurallarına dönmek istediği kabul edilmelidir.
İkinci durumda ise yeni yapılan vasiyetname ya da miras sözleşmesinde, ilk vasiyetnamenin geri alındığına dair açık bir ibarenin bulunmadığı durumlarda vasiyetnameyi düzenleyen vasiyetçi, ilk düzenlediği miras sözleşmesini ya da vasiyetnameyi geri aldığını açık bir şekilde beyan etmeden yeni bir vasiyetname düzenlemektedir. Somut olarak böyle bir durumla karşılaşıldığı zaman ilk bakılacak husus, ikinci vasiyetnamenin ilkini tamamlayıcı nitelikte olup olmadığıdır. Eğer tamamlayıcılık belirlenemiyorsa ilk vasiyetnamenin geri alınması mümkündür. Ancak iki vasiyetname birbirlerini tamamlıyorlarsa iki durum ortaya çıkabilecektir. Bunlar iki vasiyetname de aynı anda uygulama alanı bulacaktır.
Diğer durum ise MK m.544/1 de düzenlenmiştir “Mirasbırakan, önceki vasiyetnamesini ortadan kaldırmaksızın yeni bir vasiyetname yaparsa, kuşkuya yer bırakmayacak surette önceki vasiyetnameyi tamamlamadıkça, sonraki vasiyetname onun yerini alır.” Mevcut iki vasiyetnamenin birbirleri ile uyumlu olarak uygulanabilmesine karşın ilk vasiyetnamenin sonraki vasiyetname ile beraber ortadan kalktığı kabul edilecektir. Eğer iddia sahibi, ikinci vasiyetnamenin ilkini kuşkuya mahal vermeyecek şekilde tamamladığını ispat ederse iki vasiyetnamenin de beraber uygulanmasını sağlayabilecektir. Aksi durumda, yukarıda belirtildiği üzere vasiyetnamenin geri alınması gündeme gelecektir.
Vasiyetnamenin Yok Edilerek Geri Alınması
Vasiyetname, geri alma amacı ile yok edilirse MK m.543/1 uyarınca vasiyetnamenin geri alınması mümkün olabilmektedir. Ancak sadece kendi elindeki nüshanın yok edilmesi, tek başına geri alma kabul edilmemektedir. Ayrıca noterde bulunan aslının da yok edilmesi gerekmektedir. Yok etmeden anlaşılması gereken; yırtma, karalama ya da yakma şeklinde olmalıdır. Sadece el yazısı ile yazılan vasiyetnamelerde söz konusu olabilmektedir. Noterde bulunan aslının nasıl yok edileceğine gelecek olursak, notere belgenin aslının yok edilmesi gerekçesi ile başvurulması gerekmektedir.
Noterin yaptığı bu yok etme işlemi beraberinde durumu tespit niteliğinde bir tutanak düzenlemesi gerektiği ileri sürülmektedir. Eğer geri alma niyeti yoksa, yok olan vasiyetname hakkında MK m.543/s uygulama alanı bulacaktır. Yargıtay, notere tevdi edilmiş el yazılı vasiyetnameyle ilgili olarak verdiği kararında el yazılı vasiyetnamenin, şekil şartlarını içeren birden fazla aslı varsa, vasiyetnamenin geri alınmış sayılabilmesi için, bütün nüshaların geri ama niyeti ile yok edilmesi gerektiğini aramıştır. Ancak fotokopisi veya benzeri yollarla çoğaltılmış nüshaları geri almaya engel değildir. Çünkü bu halede, el yazılı vasiyetname nüshası bulunmamaktadır. Detaya değinecek olursakta sözlü vasiyetname, yapıldıktan bir ay geçmeden hakimden geri alınarak yok edilebilir.
Vasiyetname ile Yapılan Tasarrufun, Sağlar Arası Bir Tasarrufla Geri Alınması
Kişi, malı üzerinde ölüme bağlı tasarrufta bulunursa ve daha sonra da aynı mal üzerinde sağlar arası tasarruf gerçekleştirirse, ölüme bağlı tasarruf olan vasiyetnamenin geri alınması tezahür edecektir. Bu husus MK m.544/2’de hüküm altına alınmıştır. Madde hükmüne göre, “Belirli bir mal bırakma vasiyeti de vasiyetnamede aksi belirtilmedikçe, miras bırakanın sonradan o mal üzerinde bu vasiyetle bağdaşmayan başka bir tasarrufta bulunmasıyla ortadan kalkar.” Ancak lehine vasiyet yapılan ve geri alınan kişi, MK m.544/2de belirtilen karineyi çürütmeyi başarırsa ölüme bağlı tasarruf geçersiz olmayacaktır. Sağlar arası tasarrufa rağmen, vasiyetin ifası mümkünse, geri alma karinesi yürümez, vasiyet ifa edilir. Yapılacak tasarruf işleminin alanında uzman bir miras hukuku avukatı nezaretinde yapılması, taraflara yarar sağlayacaktır.
İlginizi çekebilecek diğer makalelerimiz.
Henüz Yorum Yok