Mala zarar verme suçu, Tük Ceza Kanunu 151 ve 152. Maddelerde düzenleme altına alınmıştır. Buna göre bir kişinin Taşınır ya da taşınmaz malına karşı kasıtlı olarak gerçekleştirilen zarar sonucunda, malın değerine bir azalma meydana gelmiş ise mala zarar verme suçu oluşmuş sayılacaktır. Mala zarar verme suçunun oluşumu genel olarak şu şekillerde gerçekleşmektedir;
- Malın kısmi veya tamamının yıkılması,
- Malın tahrip edilmesi,
- Malın yok edilmesi ortadan kaldırılması,
- Malın bozulması,
- Malın kullanılamaz hale getirilmesi.
Bu saydığımız seçimlik fiillerden herhangi birisinin meydana gelmesi ile mala zarar verme suçu oluşacaktır.
Mala Zarar Verme
Mala zarar verme suçunun düzenleme altına alındığı Türk Ceza Kanunu 151. Madde uyarınca, suçun basit şekli ve buna uygun olan yaptırım açıklanmıştır. Devamındaki TCK madde 152’de ise suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hali düzenleme altına alınmıştır. Türk Ceza Kanunu uyarınca, yukarıda da değindiğimiz üzere mala zarar verme suçu kasti hakaret ile işlenebilen bir suç olmaktadır. Bir diğer anlatımla işbu suç, taksirli bir şekilde işlenemeyecektir.
Basit Mala Zarar Verme Suçu
Yukarıdaki başlıktan bahisle mala zarar verme suçunun temel hali, TCK madde 151’de düzenleme altına alınmıştır. Temel suç bağlamında suçun kovuşturulması, şikayet şartına bağlanmıştır. Bir diğer anlatımla mala zarar verme suçunda Cumhuriyet savcısı, şikayet olmaksızın re’sen hareket edemeyecektir. Malı zarara uğrayan kişi, malının uğradığı zararı ve malına zarar veren kişiyi öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde Cumhuriyet savcılığına şikayette bulunmalıdır. Aksi halde hak düşürücü süreye uğrayacaktır. Hak düşürücü süre ile anlatılmak istenen ise; malı zarara uğrayan kişi 6 aylık süreyi geçecek olursa, yapacağı şikayetin hukuki açıdan bir hükmünün olmamasıdır. Mala zarar verme suçunun temel halini oluşturan bir örnek vermek gerekirse;
- Sahibi olan hayvanın öldürülmesi ( Komşusunun köpeğini ya da diğer hayvanlarını zehirleyen kişi bu suçu işlemiş sayılır.)
Nitelikli Mala Zarar Verme Suçu
Mala zarar verme suçunun, daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hali TCK madde 152’de düzenleme altına alınmıştır. Madde metni ilk fıkra uyarınca daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haller sıralanarak sayılmıştır. Nitelikli haller şu şekildedir;
- Kamu görevlisinden öç almak amacı ile,
- Kamu kurumlarına veya kamu hizmeti için tahsis edilmiş taşınır ya da taşınmazlara karşı,
- Çığ, heyelan, yangın, sel ve diğer doğal afetlere karşı önlem oluşturmak amacı ile tahsis olunmuş taşınır ya da taşınmazlara karşı,
- Milli orman olarak sayılan yerler haricinde kalan; dikili ağaç, fidan ya da türevi mallara karşı,
- Baraj, su kanalı, su deposu gibi sulama amacına hizmet eden tesislere karşı,
- İşçi işveren ilişkisinden doğan; grev, lokavt ya da sair eylemler esnasında, eylemi gerçekleştiren sendikaya ait olan taşınır ya da taşınmazlara karşı,
- Kamu kuruluşu niteliğine haiz olan meslek kuruluşlarına ve siyasi partilere ait olan taşınır ya da taşınmazlara karşı,
İşlenmesi durumunda TCK madde 152 uyarınca mala zarar verme suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hali işlenmiş sayılacaktır. Aynı maddenin 2. Fıkrasında ise yukarıda sayılan nitelikli hallerden bağımsız nitelikli haller düzenleme altına alınmıştır. Buna göre;
- Taşınır ya da taşınmaza karşı verilen zararın yakarak verilmesi,
- Toprak kaymasına, çığ felaketine ya da bir su taşkınına neden olunarak zarar verilmesi,
- Kimyasal silah, nükleer enerji ya da biyolojik bir silah kullanmak sureti ile,
Suçun işlenmesi hallerinde de suçun nitelikli hali oluşmuş olacaktır.
Mala Zarar Verme Cezası
Mala zarar verme suçu, yukarıda birçok bahsettiğimiz üzere TCK madde 151 ve madde 152’de düzenlenmiştir. Madde metinlerinde yalnızca suçun tanımı yapılmamış, suç için faile verilecek ceza da belirtilmiştir. TCK madde 151 kapsamında suçun temel halini işleyen kişiye, dört aydan üç yıla kadar hapis cezası ya da adli para cezası verilecektir. TCK madde 152/1 kapsamında suçun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halini işleyen kişiye bir yıldan dört yıla kadar, TCK madde 152/2 kapsamında düzenlenen nitelikli hallerden birisini işleyen kişiye ise ilk fıkrada bir yıldan dört yıla kadar olan hapis cezası bir katına kadar arttırılabilmektedir.
Mala Zarar Verme Suçunda Şahsi Cezasızlık Sebepleri
Mala zarar verme suçu, konusu itibari ile malvarlığına yönelik işlenen suçlardan bir tanesidir. Bu tür suçlarda ki şahsi cezasızlık sebepleri, TCK madde 167 çerçevesinde düzenlenmiştir. İlgili madde uyarınca mala zarar verme suçlarında şahsi cezasızlık sebepleri şu şekildedir;
- Ayrılık kararı verilmeden eşlerden bir tanesinin,
- Altsoy, üstsoy, evlatlık, evlat edinen ve kayın hısımlarından bir tanesinin,
- Aynı konut içerisinde yaşamlarını sürdürmek kaydı ile kardeşlerden bir tanesinin,
Aleyhine karşı mala zarar verme suçu işlendiği takdirde suçu işleyen kişiye karşı herhangi bir cezai yaptırım olmayacaktır.
İşbu suç kapsamındaki şahsi cezasızlık sebeplerinden bazıları ise cezayı ortadan kaldırmaktan ziyade cezada indirim yapılmasına yol açmaktadır. İndirim yapılmasını gerektiren şahsi cezasızlık sebepleri ise TCK madde 167/2’de düzenleme altına alınmıştır. İlgili madde uyarınca şu durumlarda temel cezada indirim yoluna gidilecektir;
- Ayrılık kararı verilmeden eşlerden bir tanesinin,
- Altsoy, üstsoy, evlatlık, evlat edinen ve kayın hısımlarından bir tanesinin,
- Aynı konut içerisinde yaşamlarını sürdürmek kaydı ile kardeşlerden bir tanesinin,
Karşı işlenecek işbu suç dolayısı ile verilecek ceza, yarı oranında indirilecektir.
Mala Zarar Verme Suçunda Etkin Pişmanlık
Mala zarar veren fail, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilmektedir. Bu husus TCK madde 168’de düzenleme altına alınmış olup hüküm şu şekildedir;
- Kovuşturma aşaması başlamadan önce fail, mağdurun zararını aynen yerine getirir ya da parasal karşılığını öderse verilecek ceza 2/3 oranında azaltılır. Kovuşturma aşamasının başlamasından sonra yapılacak etkin pişmanlıkta ise ceza 1/2 oranında indirilecektir.
- Mağdurun zararının tamamı karşılanmaz ya da kısmen karşılanırsa etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanması için mağdurun rızası aranacaktır.
Mala Zarar Verme Suçu Şikayet Dilekçesi
Mala zarar verme suçu, şikayete bağlı bir suçtur. Diğer bir anlatımla adli merciiler, re’sen harekete geçmemektedir. Şikayet süresi ise zarara uğrayan kişinin, zararı ve zarar veren kişiyi öğrenmesinden başlayarak 6 aydır. Eğer 6 aylık süre aşıldıktan sonra şikayet gerçekleşirse, şikayet hukuki anlamda bir anlam ifade etmeyecektir. İşbu suçun şikayete bağlı hali temel cezayı gerektiren hallerinde ortaya çıkmaktadır. Ancak TCK 152 kapsamında suçun nitelikli hali gerçekleşmiş ise Cumhuriyet savcısı, re’sen harekete geçecektir. Özetle yalnızca suçun temel hali şikayete bağlı bir suçtur. Nitelikli haller için şikayet aranmaz.
Mala Zarar Verme Suçunda Yetkili ve Görevli Mahkeme
Mala zarar verme suçunda görevli ve yetkili mahkeme, suçun işlendiği yerdeki Asliye Ceza Mahkemesidir. Suçun mağduru kişi, işbu mahkemeye sunacağı bir suç duyurusu (Şikayet) ile davayı açabilecek ve zararının karşılanmasını talep edebilecektir. Dava farklı bir mahkemede açılacak olursa mahkeme; yetkisizlik ya da görevsizlik kararı verecektir ve dava süreci gereksiz bir şekilde uzayacaktır.
Mala Zarar Verme Suçunda Uzlaşma
Uzlaşma kurumu, ceza soruşturması ve davasında tarafsız bir kimsenin arabuluculuğuyla uyuşmazlığın çözülmesini ifade etmektedir. Mala zarar verme suçunun temel hali ise uzlaştırma kapsamınki suçlardandır. Soruşturma aşamasın uzlaştırmaya muhakkak başvurulmalıdır. Ve aynı zamanda alanında uzman bir Ankara ceza avukatından destek almanız, her durumda sizin lehinize olacaktır.
Sık Sorulan Sorular
Mala zarar verme suçu konusunun anlaması adına aşağıda ziyaretçilerimizden gelen soruları derledik ve cevaplandırdık.
Mala Zarar Verme Davası Ne Kadar Sürer?
Mala zarar verme suçu davası mahkemelerin yoğunluklarına göre şehirden şehre değişebilmektedir. Bu bakımdan net bir süre söylemek yanlış olacaktır.
Mala Zarar Verme Cezası Ne Kadar?
TCK madde 151 kapsamında mala zarar verme suçunun temel halini işleyen kişiye, dört aydan üç yıla kadar hapis cezası ya da adli para cezası verilecektir. TCK madde 152/1 kapsamında mala zarar verme suçunun daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halini işleyen kişiye bir yıldan dört yıla kadar, TCK madde 152/2 kapsamında düzenlenen nitelikli hallerden birisini işleyen kişiye ise ilk fıkrada bir yıldan dört yıla kadar olan hapis cezası bir katına kadar arttırılabilmektedir.
İlginizi çekebilecek diğer makalelerimiz.
Henüz Yorum Yok