Yağma Suçu (Gasp Suçu)

Yağma suçu TCK kapsamında düzenleme altına alınmış olup, madde 148, madde 149 ve madde 150’de detaylı şekilde açıklanmıştır. Yağma suçunun nitelikli hali ve temel şeklini düzenleyen ilgili maddeler, suça ilişkin olarak merak edilen tüm hususları ele almaktadır. Yağma suçu bakımından yargılama sürecinin ne şekilde gelişeceği ise Ceza Muhakemesi Kanunu içerisinde bulunan ilgili usul maddeleri çerçevesinde düzenlenmektedir. Yağma suçu, halk dilinde gasp, hırsızlık suçu ile sıkça karıştırılmaktadır. Bu kapsamda yağma suçunu yazımızda açıklamaya çalışacağız.

Yağma Suçu (Gasp) Nasıl İşlenir?

Yağma suçunun işlenişi iki türde olabilir. Bu ayrımı belirleyen unsur ise suça konu malın taşınır ya da taşınmaz olmasıdır. İlki taşınır malın yağmalanması suçu, diğer bir anlatımla taşınır bir eşyanın gasp edilmesi. Diğer bir yağma türü de senedin gasp edilmesi, diğer bir anlatımla taşınmaz bir malın sahipliğini gösterir senedin, malın sahibi olan kişiden cebir ve tehdit kullanarak alınmasını ifade eder.

Yağma Suçunun Unsurları

Yağma suçunun kanun tarafından düzenleme altına alınması ve suçun faillerine karşı ciddi yaptırımlar uygulanması kişilerin; vücut dokunulmazlığı, malvarlığı dokunulmazlığı ve cinsel saldırılardan korumaktadır. İşbu suç özgü bir suç olarak düzenlenmemiştir. Diğer bir anlatımla fail ve mağdur herkes olabilmektedir. Suçun konusunu ise biraz önce bahsettiğimiz taşınır ve taşınmaz mallar oluşturmaktadır. Ancak taşınmaz mallarda, doğrudan bir gasp durumu olmadan yalnızca resmi senet üzerinden bu suçun icrası gerçekleşmektedir.

Yağma suçunun bir başka unsuru ise suçun yalnızca kasti olarak işlenebilir olmasıdır. Yani taksirle yağma ya da ihmali hareketle yağma suçu diye bir kavram TCK ve sair kanun hükümlerinde bulunmamaktadır. Burada kast unsurunu oluşturan temel nitelik, kişinin suçu işlemedeki maddi menfaat amacıdır. Eğer suçun faili maddi bir menfaat elde etmeksizin bu suçu işliyorsa burada yağma suçundan söz etmek mümkün değildir.

Yağma suçunun unsurları arasında son ve en önemli unsuru ise cebir ve tehdit altında suçun icra edilmesidir. Bu unsur gasbı, hırsızlık suçundan ayırmaktadır. Hırsızlıktan farkı olarak yağma suçunda; kişinin elinde bulunan eşya, cebir ve tehdit kullanılarak alınmakta, hırsızlık suçunda ise mal hileli davranışlar ile ya da mala zarar verme suçunun neticesinde bulunduğu yerden alınmaktadır. Bu noktada iki suç tipi kesin bir şekilde ayrılmaktadır.

Yağma Suçunun Cezası Ne Kadar?

Yağma suçunun cezası, TCK madde 148, madde 149 ve madde 150’de düzenlenmiştir. Ayrı ayrı düzenlenmesindeki amaç ise suçun temel halinin, nitelikli hallerine oranla daha az cezayı gerektirmesidir. Yağma suçunun temel halini düzenleyen TCK madde 148 uyarınca, taşınır bir malın yağmalanması ve senedin yamalanması aynı şekilde cezalandırılacaktır. Buna göre suçun temel halini işleyen kişiye verilecek ceza, altı yıldan on yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun temel hali dahi ağır ceza kapsamında ele alınmış, niteliği itibari ile ağır bir suçtur.

Suçun nitelikli halini düzenleyen TCK madde 149 uyarınca, madde metni çerçevesinde sayılan hallerin vuku bulması neticesinde faile verilecek ceza, on yıldan on beş yıla kadar ağır hapis cezasıdır. TCK madde 150’de ise suçun daha hafif cezası gerektiren nitelikli halleri düzenlenmiştir. Buna göre suçu hafifleten nedenlerin bulunması halinde kişiye verilecek temel ceza yarısı oranından üçte bir oranına kadar indirilebilecektir. Bu durumda suçun temel halini işleyen failin alacağı ceza en az 2 yıl olacaktır.

Failin cezasına uygulanacak başka indirimler de mevcuttur. Bunlar Ceza Muhakemesi Kanunu çerçevesinde düzenlenen durumların gerçekleşmesi neticesinde ortaya çıkabilmektedir. Şartlar karşılandığı takdirde verilen hapis cezası; adli para cezasına çevrilmekte, hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilmekte ve hatta bazı durumlarda faile hiçbir cezaya verilmemektedir. Ceza Muhakemesi kapsamında yürütülen bu yargılama sürecinin doğru ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesi neticesinde bu sayılan durumlar mümkün olabilmektedir.

Açıkladığımız üzere yağma suçu bakımından öngörülen yaptırımlar çok ağır olmaktadır. Ama beraberinde düzgün bir yargılama süreci yönetildiği takdirde, daha hızlı çözüme ulaşılacak ve yaptırımlar olabildiğince hafifletilebilecektir. Gerek suçun mağduru gerekse faili açısından sağlıklı bir ceza yargılama sürecinin geçirilmesi elzemdir. Hak kaybı yaşamamak ve bahsedildiği üzere hukuki bir zeminde yargılamanın etkin bir şekilde yürütülmesi için alanında uzman bir ceza avukatından destek almanızı tavsiye ederiz.

Nitelikli Yağma Suçu Nedir?

Yağma suçunun nitelikli halleri TCK madde 149’da düzenleme altına alınmıştır. Bu hükümde belirtilen hususlardan birisinin gerçekleşmesi halinde faile, nitelikli yağma suçu nedeniyle yaptırım uygulanacaktır. TCK madde 149’da düzenlenen nitelikli haller şu şekildedir;

• Suç herhangi bir silah vasıtası ile işlenecek olursa,
• Failin suçu işlerken tanınmamak için kendisini kamufle etmesi halinde (maske takmak v.d.),
• Suçun birçok kişi tarafından işlenmesi halinde,
• Mağdurun önünün kesilerek suçun işlenmesi halinde ( Mağdur yolda yürürken ya da araç sürerken önüne çıkmak sureti ile gasp edilmesi),
• Bedenen ya da ruhen kendisini savunmaktan aciz olan kişiye karşı suçun işlenmesi halinde, (Çocuğa, engelliye, yaşlıya karşı)
• Suç işlemek amacı ile kurulmuş organizasyonlar kapsamında ya da bu organizasyonların varlığını kullanarak işlenmesi halinde,
• Suç işlemek amacı ile kurulmuş organizasyonlara gelir sağlamak amacı ile işlenmesi halinde,
• Suçun gece vaktinde işlenmesi halinde, ( Kanun çerçevesinde gece vakti, güneşin batmasından 1 saat önce ve güne doğduktan 1 saat sonrasındaki aralıktır.)

İşlenecek olursa, faile verilecek temel cezaya oranla daha ağır bir ceza verilecektir. Nitelikli yağma suçunda her halükarda alt sınır on yıl olarak düzenlenmiştir. Olaya özgü olarak en az 10 yıl olmak üzere ve en fazla 15 yıl olmak üzere faile hapis cezası verilecektir. Gasbın işlenmesi sırasında mağdura uygulanacak cebir ve şiddet, kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaştırılmış hallerinden herhangi birisine sebebiyet verecek olursa, fail yaralama nedeniyle de ceza alacaktır. Örneğin mağdurun telefonunu vermek istememesi neticesinde fail mağduru ayağından vurmak sureti ile yaralayacak olursa ve mağdur bu durum nedeni ile ayağını bir daha kullanamaz ise, fail hakkında hem yağma suçundan hem de kasten yaralama suçundan ayrı ayrı cezaya hükmolunacaktır.

Yağma Suçunda İndirim Halleri

Daha hafif cezayı gerektiren nitelikli hallerin varlığında fail için verilecek temel cezada indirime gidilecektir. Gasp suçu bakımından bu durum TCK madde 150’de düzenleme altına alınmıştır. İlgili madde hükmü uyarınca;

Yağma suçuna konu olan eşya, taraflar arasında doğan hukuki bir ilişkiden kaynaklanıyorsa ve fail tabiri yerindeyse hakkı olan bir eşyayı alıyorsa, fail hakkında gasp suçundan değil tehdit ve kullandığı cebir uyarınca ceza verilecektir. Örneğin A ve B arasında bir borç ilişkisi bulunmaktadır. A, alacağını tahsil etmek için B’ye cebir ve tehdit kullanacak olursa, A hakkında hükmolunacak ceza tehdit ve kullandığı cebrin TCK’daki karşılığı uyarınca belirlenecektir.

Yağma suçuna konu olan eşyanın maddi değeri çok azsa ya da hiç yoksa hakim, fail hakkında verilecek temel cezada yarı yarıya ya da üçte bir oranında indirim yapabilecektir. Örneğin ekmek almak için kişiye silah çeken bir kişiye verilecek ceza, temel cezadan daha hafif olacaktır. Fakat unutmamak gerekir ki bu durumda takdir yetkisi hakimdedir. Bazı durumlarda hakim, temel cezada indirim yoluna gitmeyebilir.

Yağma Suçuna (Gaspa) Teşebbüs

Yağma suçunda teşebbüs hükümleri uygulama alanı bulmaktadır. Örneğin fail, cebir ve tehdit uygulamış ancak mağdurdan eşyayı alamamış ve bu suçun tamamlanmaması failin inisiyatifi dışında olmuş ise burada teşebbüsten söz etmek mümkündür. Teşebbüs aşamasında kalmış suçlarda bakılması gereken husus amaca ulaşılamamış olmasıdır. Yağma suçunda ise amaç, eşyanın alınmasıdır. Eğer fail teşebbüs aşamasında kalmış bir yağma yani gasp suçu işleyecek olursa, teşebbüs çerçevesinde cezalandırılacak ve temel cezada indirime gidilecektir. Teşebbüste indirim oranları ise, en fazla temel cezada 3/4 indirim en az ise 1/4 indirim olacaktır. Diğer bir anlatımla yağma suçu teşebbüs aşamasında kalacak olursa fail, en az 1.5 yıl hapis cezası ile cezalandırılacaktır.

Yağma Suçunda Etkin Pişmanlık

Yağma suçunda etkin pişmanlık hükümlerinin uygulama alanı bulması için, failin birtakım şartları yerine getirmesi gerekir. Bu sayede cezasında indirim yapılabilecektir. Etkin pişmanlık hükümlerinin yağma suçunda yani diğer adıyla gasp suçunda uygulama alanı bulması için şu iki şartın gerçekleşmesi gerekir;

• Failin, işlediği suç dolayısı ile pişmanlık duyması ve suçunu ikrar etmesi gerekmektedir.
• Mağdura uğrattığı zararı karşılamalı, aynen tanzim imkanı yoksa maddi olarak karşılığını vermelidir.

Bu şartları eksiksiz tamamlayan fail hakkında etkin pişmanlık hükümleri uygulanacak ve cezasında indirim yapılacaktır. Eğer mağdur, failin bu şartları gerçekleştirmesine rağmen ceza almasını istiyorsa da bu artık mümkün olmayacaktır. Çünkü etkin pişmanlığın kaynağını kanun oluşturmaktadır ve emredici bir hükümdür.

Belirtilen bu şartlar kısmi olarak gerçekleşmişse yani mağdurun uğradığı zararın tamamı değil de yalnızca bir kısmı karşılanmış ise fail hakkında etkin pişmanlığın uygulanabilmesi için mağdurun açık rızası gerekmektedir. Diğer bir anlatımla zararının tamamı karşılanmayan mağdur, zararına karşılık failin hapis cezası almasını isteyebilir. Yağma suçunda uygulama alanı bulan etkin pişmanlığın indirim oranı, fail hakkında verilecek cezanın yarısı kadar olabilmektedir. Örnekle açıklamak gerekirse etkin pişmanlıktan yararlanan fail, en az 3 yıl hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Ancak fail etkin pişmanlıktan, yargılama devam ederken yararlanmak isterse cezası yarısı kadar değil üçte bir oranında indirilecektir. Bu sürelerin azalıp uzamasındaki faktör ise somut olayın şeklidir.

Yağma Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün açıklamasının geriye bırakılması yani HAGB, kişi hakkında verilen cezanın 2 yıl veya daha az olması halinde cezanın infazının yapılmamasını ifade eder. Hakkında HAGB’na hükmolunan kişi 5 yıl süre içerisinde herhangi bir suça karışmaz ise ilgili suçu işlememiş sayılır ve yağma suçundan beraat etmiş kabul edilir. Fakat kişi kendisine tanınan 5 yıllık süre içerisinde herhangi bir suç işlerse, hem ilk suç için hem de son suç için ayrı ayrı ceza alacaktır. HAGB’nin yağma suçunda uygulama alanı bulması, suçun temel şeklinde ve daha ağır cezayı gerektiren nitelikli halinde mümkün değildir. Ancak daha hafif cezayı gerektiren nitelikli halleri düzenleyen TCK madde 150 kapsamında fail, HAGB’den yararlanabilecektir.

Yağma Suçunda Zamanaşımı

Kanun uyarınca soruşturulması şikayete tabi olan suçlarda, 6 ay içerisinde suça ilişkin bir şikayet yapılmaz ise ilgili fiilden ötürü dava açma hakkı ortadan kalkacaktır. Ve bu durumda yağma suçu şikayete tabi mi? sorusu gündeme gelecektir. Yağma suçu yani diğer ismi ile gasp suçu, şikayete bağlı bir suç değildir. Soruşturulması re’sen (kendiliğinden) yapılmaktadır. Bu sebeple suçun ihbar edilmesi ya da herhangi bir surette kolluk güçleri tarafından öğrenilmesi, soruşturma aşamasının bağlaması bakımından yeterli olacaktır. Ancak ihbar ya da re’sen soruşturma için de bir üst süre vardır. Suçun tamamlanmasından itibaren 15 yıl içerisinde hiçbir şekilde soruşturma başlatılmaz ise dava zamanaşımı süresi dolacak ve bu suç bakımından faile ceza verilmeyecektir. Ceza hukukunda dava zamanaşımı süreleri kesinkes düzenlenmiştir.

Yağma Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

Gasp suçunda görev ve yetki konusunda ise; Türk ceza yargılamasında hapis cezasının alt sınırı 10 yıl olan tüm suçlar, ağır ceza mahkemelerinin kapsamına girmektedir. Aynı zamanda bazı istisnai suçlar da alt sınırı 10 yıl olmamasına rağmen bu kapsamda değerlendirilir. Ağır ceza mahkemesinin kapsamına girmeyen tüm suçlar için ise görevli mahkeme asliye ceza mahkemeleridir.

Yağma suçu ise ceza miktarına bakılmaksızın ağız ceza mahkemelerinde görülmektedir. Bu bakımdan işbu suç için görevli mahkeme ağır ceza mahkemeleridir. Yetki konusunda ise suç nerede işlendiyse oradaki ağır ceza mahkemesi görevli ve yetkili olacaktır.

Sık Sorulan Sorular

Yağma suçu konusunun anlaması adına aşağıda ziyaretçilerimizden gelen soruları derledik ve cevaplandırdık.

İlginizi çekebilecek diğer makalelerimiz.

• Ruhsatsız silah suçu
• İsim değiştirme davası ve dilekçesi
• Yasadışı Bahis Suçu Nedir?