Kıdem Tazminatı Hesaplama

Kıdem tazminatı hesaplama da dikkat edilmesi gereken ilk husus, işçinin çalıştığı süredir. İşin matematiksel hesabından bahsetmek gerekirse; kıdem tazminatı hesaplamada ilk önce işçinin hizmet verdiği yıl, bu süreçte elde ettiği maaşın bürüt miktarı ile çarpılır. Bürüt ücretin hesaplanmasında ise birtakım hususlar etkili olmaktadır. Bunlar; Yol, yemek, maaş harici ek ödemeler vd. Kıdem tazminatı hesaplama aşamasında normal çalışması gereken sürenin haricinde çalışılmış süreler ise yine bürüt ücret ile çarpılır. Bu hesaplama sonucunda ortaya çıkan miktarın binde 7,59 oranında damga vergisi, yine kıdem tazminatı hesaplama sonucunda elde edilen miktardan çıkartılır. Tüm bunların sonucunda ortaya çıkan miktar ise işçinin kıdem tazminatını oluşturmaktadır. Sonuca göre de kıdem tazminat hesapla işlemi gündeme gelmektedir.

Kıdem tazminatı hesaplama sonrasında ortaya çıkan miktar, kural olarak işçinin banka hesabına yatırılmalıdır. Eğer iş işçi kıdem tazminatını elden alacak olursa, ödendiğine dair ispat yükü işverene aittir. Bu hususa işverenin özellikle dikkat etmesi gerekmektedir. Eğer mümkünse işverenin, iş hukuku alanında hukuki danışmanlık hizmeti veren uzman bir avukattan yardım alması yerinde olacaktır.

Kıdem Tazminatı Tavanı Ne Kadar?

Kıdem tazminatı hesaplama sonucunda belirlenebilecek en yüksek miktar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından her yıl yayınlanan genelgede belirtilmektedir. 2022 yılı kıdem tazminat tavanı miktar ise 01.01.2022-30.06.2022 tarihleri arasında 7.638,96 TL olarak belirlenmiştir. Kıdem tazminatı tavanı olarak belirlenen bu miktar sabit değildir. Her 6 ayda bir değişmektedir. Tavan kıdem tazminat miktarını belirlemekle yetki olan Hazine ve Maliye Bakanlığının, 2022 yılı ve diğer yıllar için açıkladığı bu tavan miktarın üzerinde bir tazminatı hesaplamasının yapılması ve işçiye ödenmesi mümkün değildir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama Nedir?

Kıdem tazminat Hesaplama 2022, 4857 Sayılı İş Kanunun uyarınca işçinin, işten çıkartılması ya da kendi iradesi ile işten ayrılması sonucunda doğan tazminat miktarının belirlenmesine yönelik bir işlemdir. Çalışan işçilerde tazminat söz konusu değildir. Ancak yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti gibi kalemleri işverenden talep edebilirler. Kıdem tazminatının tarafları işçi ve işverendir. Kıdem tazminatını vermekle mükellef olan işveren, kıdem tazminatı hesaplama işlemi yaparken işçinin, işyerinde çalıştığı günü esas alarak bunu yapmalıdır.

Kıdem tazminatına hak kazanmanın ilk şartı, en az 1 tam yıl boyunca ilgili işveren için çalışılması gerekmektedir. İşçi aynı işverenin farklı iş yerlerinde çalışmışsa da kıdem tazminatı doğacaktır. Kanunda belirtilen bir yıllık zorunlu çalışma süresine, deneme süreleri dahildir. Bu süre dolmadan işçi ne şekilde işten ayrılırsa ayrılsın kıdem tazminatına hak kazanamaz.

Kıdem Tazminatı Şartları Nelerdir?

Kıdem tazminatı hesaplama şartları 4857 Sayılı İş Kanunu tarafından düzenlenmiştir. Yukarıda da önemle belirttiğimiz üzere kıdem tazminatının ilk şartı, aynı iş yerinde en az bir yıl süre ile çalışılmış olmasıdır. Bu çalışma süresi şartını karşılayan işçinin, kıdem tazminatı kazanması bakımından diğer şart ise ne şekilde işten çıktığı ya da çıkartıldığıdır. Kanuna göre işçinin iş ile ilişkisi iki durumda kesilirse tazminata hak kazanacaktır. Bu durumlar; İşçinin haklı nedenle feshi ve işverenin haklı nedenle feshi dışında kalan sebeplerden işçiyi işten çıkartmasıdır. Bu işten ilişkisinin kesilme şartlarını da karşılayan işçi, kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ancak bir detaydan da bahsetmek isteriz ki; belirli süreli iş sözleşmelerinde, iş akdinin sona ermesi sözleşmede düzenlendiğinden kıdem ihbar hesaplamanın talep edilmesi mümkün değildir.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi

İşçinin haklı nedenle feshi, 1475 sayılı iş kanununda düzenleme altına alınmıştır. Kıdem tazminatı hesaplamada, bu durumlar karşımıza çıkacaktır. Buna göre;

• Sağlık sebepleri,
• İyi niyet ve genel ahlaka aykırı düşen durumlar,
• Zorlayıcı hususlar

İşverenin Haklı Nedenle Feshi

Kıdem tazminatı hesaplama konusunda işveren, hakkaniyetli bir şekilde davranmak zorundadır. Aksi halde yargı mercileri bu durumda gerekli yaptırımları yapmaktan çekinmeyeceklerdir. İşverenin, iş sözleşmesinde haklı nedenle fesih açısından, birtakım şartların vuku bulması gerekir. Aksi halde haksız fesih olacaktır. Bu şartlara bakacak olursak;

• Sağlık sebepleri,
• İyi niyet ve ahlaka uygun olmayan durumlar,
• Zorlayıcı nedenler

İstisnai bir şart olan işçinin bir suça karışmasında ise, eğer işçi tutuklanacak ya da gözaltına alınacak olursa, kanunun olanak sağladığı ihbar tazminatı için önem arz eden ihbar süresi geçirilirse işveren ile işçi arasındaki iş sözleşmesi, haklı nedenle feshe dayanarak ortadan kalkacaktır. Bu sepele de işçiye, kıdem tazminatı ödenmeyecektir. Ancak bu belirtilen haklı sebeplerin dışında işçinin işine son verilecek olursa ve aynı zamanda da işçi en az 1 yıl süre ile ilgili işyerinde çalışmış ise kıdem tazminatı hesaplama 2022 durumu gündeme gelecektir. Aynı zamanda şartlar gerçekleşmiş ise ihbar tazminatı hesaplama da beraberinde ortaya çıkar.

İşçinin Kıdem Tazminatına Hak Kazandığı Durumlar

İşçinin kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınacak ve bu hakkı kazandığını gösterir birtakım hallere bakacak olursak;

• İşçinin askerlik süresinin gelmesi ile beraber askere gitmesi
• Kadın işçi, evlendikten sonra geçen 1 yıl içerisinde işten çıkması
• Emeklilik için bağlı bulunduğu kurumdan ödeme almak amacı ile işten ayrılması,
• İşçinin yaşamını yitirmesi,

Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır

Kıdem tazminatı hesaplama sonrasında ortaya çıkacak miktarın talep edilebilmesi için yukarıda belirttiğimiz üzere ilk önce kanunda belirtilen kıdem tazminatının şartlarını karşılanması gerekmektedir. Buna göre bir yıllık çalışma süresinin doldurulmuş olması ve kıdem tazminatı talep etme hakkını elde edecek şekilde iş ilişkisi sonlandırılmış olan işçiye, işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmek zorundadır. Kıdem tazminatının ödenmemesi halinde ise derhal dava açılması söz konusu değildir. Usul kanunu uyarınca tarafların, ilk önce arabulucuya gitmeleri gerekmektedir. Kıdem tazminatının ödenmemesi durumunda, dava şartı olan arabuluculuk şartı bulunmaktadır. Taraflar arabuluculuk hizmeti çerçevesinde bir anlaşmaya varacak olurlarsa, bu anlaşma geçerli olacaktır ve yapıldığına dair tutanak, arabulucu tarafından düzenlenecektir.

Kıdem tazminatı hesaplama işlemi sonrasında alacağını alamayan ve arabulucuda da bir sonuç elde edemeyen işçi, arabulucuda düzenlenen ve sonuçsuz kalındığını gösteren tutanak ile İş Mahkemesine, başvurabilecektir. Bu başvuru sonrasında mahkeme, işçiye kıdem tazminatının ödenmesi yönünde bir karar verebilecektir. Ve işçi dilerse ilk derece mahkemenin sonrasında alamadığı kıdem tazminatı alacağı için icra takibi başlatabilecektir. Çünkü işçi alacakları, hüküm kesinleşmeden de icra takibine konulabilmektedir. Ve aynı zamanda kıdem tazminatı hesaplama sebebiyle açılmış bir dava sırasında davacı olan işçi, hayatını kaybedecek olursa yasak mirasçıları ve vasiyetname kanalı ile atanan mirasçılar, kıdem tazminatına yönelik davayı takip edebileceklerdir.

Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Ne Kadar?

Kıdem tazminatı hesaplamanın zamanaşımı süresinde kanun ikili bir ayrıma gitmektedir. Buna göre; 25 Ekim 2017 tarihinden evvel iş ile ilişkisi haksız bir şekilde kesilenler ya da haklı nedenle işten ayrılanlar için zamanaşımı on yıldır. 25 Ekim 2017 tarihinden sonra, iş ile ilişkisi haksız bir şekilde kesilenler ya da haklı nedenle işten ayrılanlar için zamanaşımı beş yıl olarak belirlenmiştir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama Hakkında Sık Sorulan Sorular